Jak kino widzi autyzm?

Hollywood lubi wiele rzeczy upraszczać, kino to w końcu rozrywka dla mas. Jeśli mówi jednak o rzeczach ważnych, musi stąpać ostrożnie, ponieważ konsekwencją zbyt dużych uproszczeń mogą być szkodliwe stereotypy. Zwłaszcza jeśli mówimy o zaburzeniach takich jak autyzm. Które filmy pozwalają nam lepiej zrozumieć osoby z autyzmem, a które jedynie powielają mity na jego temat? Sprawdźmy! Oglądaj 5. sezon "The Good Doctor" od 16 lutego w AXN! (United Artists/Kobal/Shutterstock/Paramount/ABC Studios)

Aby wypaść wiarygodnie zarówno Dustin Hoffman jak i autor scenariusza Barry Morrow spędzili mnóstwo czasu z mężczyzną z zespołem sawanta imieniem Kim Peek. Hoffman dołożył wszelkich starań, aby odzwierciedlić charakterystyczny krok i manieryzmy Peeka. (United Artists)

Choć Hoffmanowi udało się dobrze "zagrać" Peeka, film zyskał taką popularność, że niechcący przyczynił się do umocnienia kilku stereotypów i mitów na temat osób z autyzmem - wielu ludzi zaczęło bowiem wierzyć, że każda z nich ma niezwykłe zdolności, co jest oczywiście nieprawdą. (United Artists)

Częstym grzechem w filmach o osobach z autyzmem jest ukazywanie ich w roli anielskich istot lub wybrańców, których jedyną funkcją jest inspirowanie innych do bycia lepszymi ludźmi. Jednym z takich filmów jest bez wątpienia obraz "Nell" (1994). Jodie Foster wcieliła się w nim w autystyczną kobietę, która rozkochuje w sobie dwóch opiekujących się nią lekarzy (granym przez Liama Neesona i Natashę Richardson). (Twentieth Century Fox)

Film, w którym autystyczna Sigourney Weaver pomaga Alanowi Rickmanowi przepracować utratę syna może nie jest aż tak odklejony od rzeczywistości jak "Nell", ale z pewnością nie dowiecie się z niego niczego na temat osób z autyzmem. (Revolution Films)

Młody Leonardo DiCaprio za rolę brata tytułowego bohatera otrzymał swoją pierwszą nominację do Oscara. W ramach przygotowań do tej niezwykle trudnej kreacji DiCaprio odwiedził kilka ośrodków opieki i przyglądał się nastolatkom z autyzmem. (Snap/Shutterstock)

Film zyskał również uznanie za realistyczne ukazanie zmagań i problemów, jakich doświadczają rodziny osób z autyzmem. Wiele krewnych takich osób z pewnością może utożsamić się z postacią Gilberta. (Paramount/Kobal/Shutterstock)

Ten serial był wielokrotnie krytykowany za dość nieudolny, "komediowy" portret nastolatka ze spektrum autystycznym. Zaburzenia Sama sprowadzają się tutaj bowiem do sprawiania, że ludzie wokół niego czują się niekomfortowo. W jednej ze scen Sam oznajmia np. szkolnej pani psycholog, że widzi jej stanik, “jest fioletowy”, nie wiedząc, że takich rzeczy się po prostu nie mówi. A to tylko jedna z tego typu scen...

... w innej powtarza na przykład bez żadnego powodu jedno i to samo przekleństwo. Trudno nie odnieść wrażenia, że twórcy opierają komedię w serialu na tym jak nieprzystosowanym do życia w społeczeństwie dziwakiem jest Sam. Nie ma jednak nic zabawnego w zmienianiu czyjejś choroby w pointę żartów. (Exhibit A)

Claire Danes jest wyjątkowo wiarygodna w roli doktor Temple Grandin, autystycznej kobiety, która stała się ekspertem w dziedzinie hodowli bydła mimo przeciwności i swojej choroby. (HBO Films)

Ten film wywołał debatę dotyczącą szkodliwej praktyki łączenia autyzmu z przemocą. Tym co ucznyniło bohatera filmu, Christiana, tym kim jest, było bowiem jego dzieciństwo, nie choroba. Film niezdarnie korzysta zatem z autyzmu jako wyjaśnienia niewzruszonej twarzy Afflecka, gdy ten strzela swoim adwersarzom w głowę. Przekonanie, że osoby autystyczne nie odczuwają empatii to mit i to bardzo szkoldiwy mit. (Warner Bros.)

Animowana historia korespondencyjnej przyjaźni młodej dziewczyny z Australii i mężczyzny w średnim wieku z zespołem Aspergera, która nie boi się pokazać alienacji i samotności jakiej doświadczają ludzie dotknięci tą chorobą. (Melodrama Pictures)

Każda osoba z autyzmem jest inna. Doktor Shaunjest więc dla scenarzystów serialu polem do eksploracji jego spektrum oraz walki z licznymi stereotypami i mitami, którymi obrosły kino i telewizja. Czy odnieśli sukces? Tego dowiecie się, oglądając "The Good Doctor" we wtorki o 21:00 w AXN! (ABC Studios)